Người cổ đại từ những buổi sơ khai đã biết cách sử dụng những nguyên liệu cơ bản như: lá cây, vỏ cây,… để làm “bao bì”. Theo thời gian, nhận thức của con người cũng thay đổi làm cho những giải pháp bảo vệ, chứa đựng khác lần lượt ra đời và ngày càng hoàn thiện. Cùng S-River tìm hiểu lịch sử phát triển ngành bao bì đã trải qua những giai đoạn nào? Hiện tại ra sao? 

Lịch sử phát triển của bao bì sản phẩm

Sự hình thành khái niệm bao bì là gì đầu tiên trong lịch sử bắt nguồn từ thời cổ đại, con người đã biết lấy lá cây, vỏ cây,… để gói vật dụng. Dần dần, họ đã biết tận dụng da động vật săn bắn được để làm bao bì vì chúng có độ bền cao hơn và bảo quản tốt hơn.

Người xưa sử dụng lá cây để gói vật dụng

Sau đó khoảng 8000 năm trước ở Trung Quốc, gốm sứ xuất hiện và được con người dùng để chứa các sản phẩm lỏng và rắn. Chúng khá phù hợp và dễ làm với điều kiện kinh tế lúc này. Do không gây nguy hiểm, ô nhiễm, độc hại nên làm bao bì bằng gốm sứ được ứng dụng rộng rãi.

Đến thời Trung cổ, các loại thùng gỗ được chế tạo và được sử dụng để lưu trữ, bảo quản hàng hóa khỏi ánh sáng, nhiệt độ và độ ẩm. Chúng có thể giữ được khối lượng sản phẩm lớn, dễ dàng vận chuyển nhưng lại không thể đựng được chất lỏng và sử dụng được lâu dài.

Lịch sử phát triển ngành bao bì bắt đầu có những bước tiến vượt bật khi chất liệu thủy tinh xuất hiện. Chúng có thể khắc phục những khuyết điểm của chất liệu gốm và gỗ. Bao bì thủy tinh đã xuất hiện ở Ai Cập từ 4000 – 6000 năm trước với chức năng bảo quản hàng hóa một cách an toàn.

Bao bì thủy tinh xuất hiện ở Ai Cập

Tuy nhiên, việc thu hồi từ người sử dụng lại quá khó khăn và sản phẩm này lại gây hại với môi trường, khó tái sinh. Chính vì lý do này mà bao bì bằng thủy tinh dần bị hạn chế sử dụng. Hiện nay, công nghệ ngày càng phát triển, người ta đã có thẻ chế tác chất liệu này thành nhiều loại bao bì có tính thẩm mỹ cao, dễ dàng sử dụng để trang trí nên được nhiều người ưa chuộng.

Sau đó từ khoảng 2000 năm trước, chất liệu giấy đã được ra đời tại Trung Quốc. Đây được xem là một bước tiến mới khi sản phẩm này sở hữu nhiều ưu điểm: dễ thu hồi, tái chế và thuận tiện trong vận chuyển, đóng gói. Công nghệ sản xuất bao bì giấy ngày càng được nâng cao đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Cho đến nay, có rất nhiều “biến tấu” của bao giấy “nguyên thủy” như: bao bì giấy kraft tráng PE, bao bì giấy kraft kết hợp với nhựa PP,… để tăng độ bền và khả năng chứa đựng.

Bao bì giấy kraft tráng PE, bao bì giấy kraft,… trong hiện tại chính là những biến tấu điển hình của bao bì giấy xa xưa

Năm 1920, bao bì giấy bóng kính ra đời và sau đó không lâu, các túi nhựa đầu tiên được sử dụng vào năm 1933. Chúng sở hữu nhiều ưu điểm, trong đó có: dễ sản xuất, bảo quản hàng hóa tốt, dễ dàng di chuyển và tránh được sự va đập. 

Sự phát triển của ngành bao bì là không ngừng nghỉ. Từ những năm 1940, các dòng bao bì dành cho sản phẩm động lạnh ra đời. Tiếp đó, năm 1952 aerosol xuất hiện trên thị trường. Đến năm 1960, loại bao bì lon, hộp ra đời làm cho các mặt hàng như nước giải khát, sữa,…. gần như bùng nổ trên toàn thế giới.

Ngành công nghiệp bao bì đang tăng trưởng mạnh

Theo Hiệp hội Bao bì Việt Nam (Vinpas), ngành bao bì sản phẩm là một trong những ngành phát triển nhất tại Việt Nam hiện tại. Nước ta sở hữu hơn 900 nhà máy, trong đó khoảng 70% tập trung tại các tỉnh thành phía Nam. Các lĩnh vực hoạt động của ngành bao bì cũng đa dạng không kém như: bao bì nhựa, carton/giấy, kim loại,… và nhiều ứng dụng khác tạo nên một “hệ sinh thái” vô cùng phong phú.

Bao bì nhựa, carton/giấy, kim loại xuất hiện ngày càng nhiều

Đặc biệt trong những năm gần đây, riêng ngành bao bì nhựa có tốc độ tăng trưởng bình quân lên đến hơn 25%/năm – theo Hiệp hội Nhựa Việt Nam. Nguyên nhân chính là do sự phát triển vượt bậc của các ngành lương thực, thực phẩm.

Bên cạnh đó, một trong những lý do khiến cho công ty sản xuất bao bì nhựa pp phát triển là do Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp ước quốc tế với các nước trên thế giới như TTP, FTA, EU,… Điều này giúp sản lượng xuất khẩu tăng mạnh trong những năm gần đây. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã bắt đầu hợp tác với các công ty Việt Nam, tạo cơ hội bền vững giúp lĩnh vực bao bì trong nước ngày càng phát triển.

Một vài khó khăn trước mắt

Các doanh nghiệp Việt chỉ có lợi thế về chi phí lao động thấp và nhu cầu nội địa cao. Tuy nhiên, vấn đề về cải tiến công nghệ còn bị hạn chế nhiều, máy móc lạc hậu. Chỉ có một vài công ty là đủ khả năng đầu tư thiết bị hiện đại để sản xuất bao bì cao cấp.

Quy mô doanh nghiệp, máy móc nghèo nàn,… cũng ảnh hưởng đến chất lượng bao bì

Bên cạnh đó, số lượng mẫu mã, chủng loại làm bao bì còn đơn điệu, chưa hoàn toàn thuyết phục được các khách hàng lớn trên thị trường. Thêm nữa, vốn của các doanh nghiệp trong nước còn yếu nên chịu sức ép trước các cơ sở đầu tư mạnh về kỹ thuật và nhiều kinh nghiệm. Ngoài ra, hệ thống công nhân không được đào tạo bài bản, không có tay nghề cao nên chất lượng sản phẩm làm ra cũng bị đánh giá thấp.

Lịch sử phát triển bao bì đã hình thành và phát triển rất lâu đời. Từ lúc sơ khai, xã hội còn chưa phát triển thì các biện pháp chứa đựng, đóng gói sản phẩm đã được thịnh hành. Sau này, chúng mới được biến tấu, thiết kế với chất liệu, kiểu dáng sao cho phù hợp với từng sản phẩm và điều kiện sống. Cho đến nay, ngành bao bì vẫn đang trên đà phát triển, hứa hẹn mang đến thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp và cơ hội để vươn ra tầm thế giới.

Trên đây là lịch sử của hình thành và phát triển của bao bì từ xưa đến nay. S-River Creative Agency là công ty Thiết kế Đồ họa chuyên tư vấn, cung cấp giải pháp hình ảnh phục vụ marketing và xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp. Nếu bạn có nhu cầu sử dụng các dịch vụ tư vấn xây dựng thương hiệu cho danh nghiệp và thiết kế logo, bao bì, họa tiết, … hãy liên hệ ngay với chúng mình nhé.  S-River sẽ luôn đồng hành cùng các bạn để đưa ra các thiết kế đẹp nhất.